Op woensdagavond 20 mei fietste ik over de Wassenaarseweg, met als doel het zuidelijk deel van Berkheide te bezoeken. Toen ik halverwege de fietstocht het gebied Lentevreugd naderde, zag ik dat de parkeerplaats nagenoeg leeg was. Omdat het voor het eerst sinds weken eindelijk rustig was in het gebied, besloot ik om het plan om te gooien en op Lentevreugd te gaan vogelen.
In het gebied was het vrij stil qua vogels. Bij het bekende dijkje zaten de nodige Blauwborsten te zingen en bij de plas liepen Kleine plevieren. Vanaf het dijkje zag ik al snel een flinke groep spreeuwen foerageren in de bramen aan de oostkant van Lentevreugd. Ik liep rustig die kant uit met het doel de spreeuwen te checken voor een Roze spreeuw. Terwijl ik tussen de braamstruwelen in het midden van het gebied liep, hoorde ik een opvallende ratelroep achter mij die me wat verdacht in de oren klonk. Voor ik de vogel in beeld kon krijgen, riep deze nog enkel keren. Het begon nu tot me door te dringen dat het leek op een Orpheusspotvogel! Gelukkig had ik mijn geluidsrecorder paraat, zodat ik de roepjes direct kon opnemen.
Al vrij snel kreeg ik de vogel in beeld. Het was een zanger met ongeveer het formaat van een Grasmus, bruine bovendelen en een gele onderzijde. Het was dus in elk geval een spotvogelsoort. Toen de vogel wegdook in de bramen, vlogen er bijna gelijktijdig nog twee spotvogels mee. De drie zaten elkaar flink op de huid en vlogen continu heen en weer tussen het bramenstruweel, waarbij ze veel riepen. Na ongeveer twee minuten waren de dieren wat tot bedaren gekomen en zag ik twee spotvogels rustig in een Duindoorn landen. Eén vogel bovenin de struik en een ander iets daaronder. Door de verrekijker zag ik dat de bovenste vogel een korte handpenprojectie had. Dit moest dus wel een Orpheusspotvogel zijn! Ik begon direct foto’s te maken, maar al snel doken beide vogels weer naar beneden uit het zicht. Terwijl ik de gemaakte foto’s controleerde, hoorde ik de ratelroep weer uit de Duindoorn komen. Op de foto leek de vogel inderdaad een korte handpenprojectie te hebben en het viel op dat de vleugel opvallen bruin was met slechts een zwak vleugelpaneel. Ook de grote dekveren waren geheel bruin, evenals de poten. Verdere details in de vleugel waren niet zichtbaar.
Ik besloot wat lokale vogelaars in Katwijk om hulp te vragen en een foto door te sturen. Al snel kreeg ik positieve reacties dat het er goed uitzag voor een Orpheus. Ik hoopte eigenlijk nog wel dat de vogel ging zingen. Dat zou de determinatie mooi rond maken. Dit duurde echter nog ruim anderhalf uur toen het al donker begon te worden. Frank van Duinvenvoorde die net kwam aanlopen, kon gelijk aanschuiven. We waren de enige twee vogelaars die de Orpheusspotvogel die dag waargenomen hadden. Aangezien het de komende nacht oostenwind zou worden, was de kans aanwezig dat de vogel door zou trekken. De volgende ochtend vond ik de vogel echter na twee uur zoeken terug in de bomenrand ten oosten van het gebied, net buiten Lentevreugd. Omdat de vogel niet hoorbaar/ zichtbaar was vanaf het openbare pad, is de waarneming aan slechts enkele lokale vogelaars doorgegeven.
De Orpheusspotvogel bleef tot 27 mei zingen en liet zich voornamelijk zien in de Gewone essen en Populieren net buiten Lentevreugd. Zo nu en dan dook de vogel in een duindoornstruweel binnen de gebiedsgrenzen van Lentevreugd. Het betrof het eerste gedocumenteerde geval voor het waarnemingsgebied van Vogelclub Katwijk.
Dinsdag 2 juni liep ik in de zeereep van Berkheide te zoeken naar een Struikrietzanger (zoals ongeveer de rest van vogelend Nederland). Helaas liet de soort zich nergens zien of horen, dus besloot ik aan het einde van de ochtend terug te lopen naar mijn fiets via de Vrieze Wei. Hier hoorde ik van een afstand een snelle, brabbelende zang. Ik dacht eerst met een Bosrietzanger te maken te hebben. Dichterbij gekomen werd al snel duidelijk dat het een zingende Orpheusspotvogel was. De vogel vloog veel heen en weer langs het schelpenpad en was redelijk goed te zien. Al snel kon ik goede foto’s maken die de determinatie bevestigden. Toen ik de waarneming doorgaf in de lokale appgroep, was ik de vogel al kwijtgeraakt. Na mij is de vogel helaas niet meer door anderen waargenomen. Dit betrof de tweede Orpheusspotvogel voor het waarnemingsgebied van Katwijk in krap 14 dagen tijd. Overigens was dit de eerste waarneming van deze soort binnen de gemeentegrenzen van Katwijk.
